Een veiligheidsplan is een cruciaal onderdeel van de behandeling van een borderline persoonlijkheidsstoornis (BPS). Mensen met een BPS behoren tot de mensen met het grootste risico op een zelfmoordpoging of deelnamen aan andere risicovolle activiteiten. Zonder een veiligheidsplan loop je het risico jezelf of iemand andere schade toe te brengen. Een veiligheidsplan kan je risico verkleinen en de kans verkleinen dat je in een opwelling een beslissing neemt die ernstige gevolgen kan hebben.
Praat met je therapeut over een veiligheidsplan
Als je BPS hebt en in therapie bent, bespreek dan met je therapeut het opstellen van een veiligheidsplan of noodplan. Afhankelijk van jouw specifieke situatie kan je therapeut aanbevelen om specifieke dingen op te nemen of juist andere onderdelen over te slaan, zodat het plan is afgestemd op jou en jouw behoeften.
Als je niemand hebt om mee te werken aan een veiligheidsplan, maak dan een online afspraak. Als het stigma rond het bezoeken van een therapeut je ervan weerhoudt deze belangrijke stap te zetten, houd er dan rekening mee dat iedereen er waarschijnlijk wel eens baat bij heeft om een therapeut te bezoeken. Net zoals we regelmatig naar artsen gaan om onze fysieke gezondheid te controleren, kan een therapeut bezoeken een uitstekende investering zijn in het behouden en optimaliseren van je emotionele gezondheid.
Evalueer je gedrag
Zodra je jouw therapeut hebt ingeschakeld, kan deze je helpen bij het inschatten van je risico's en mogelijke gevaren, waaronder:
- Zelfmoordgedachten, zelfs als ze onregelmatig en vluchtig zijn
- Drang om jezelf pijn te doen
- Gedachten om anderen kwaad te doen
- Problemen met geweld
Dit zijn doelstellingen van je veiligheidsplan. Daarom is het belangrijk dat je goed nadenkt over het gedrag dat je moet plannen.
Naast het evalueren van je gedrag, moet je ook nagaan of er factoren zijn die je risico op zelfmoord of het toebrengen van schade aan anderen vergroten, zoals het bezit van een wapen of toegang tot potentieel gevaarlijke medicijnen.
Afhankelijk van je situatie kan je therapeut je helpen het risico op zelfbeschadiging of letsels bij anderen te minimaliseren door je wapens te laten overhandigen aan de politie of medicijnen alleen in kleine hoeveelheden te laten voorschrijven.
Triggers identificeren
Zodra je een lijst hebt van de gedragingen of symptomen die een risico op schade voor je vormen, identificeer je de gebeurtenissen, situaties, mensen, gedachten of gevoelens die deze gedragingen of symptomen veroorzaken (BPS-triggers).
Veel mensen met BPS hebben bijvoorbeeld een verlatingsgevoeligheid, waardoor ervaringen van verlating zeer pijnlijk zijn. Bij mensen met dit symptoom kunnen verlatingservaringen suïcidale gedachten of gevoelens om anderen pijn te doen, triggeren.
Denk na over de gebeurtenissen of gedachten die bij jou schadelijk gedrag kunnen veroorzaken en maak een lijst met die triggers.
Maar een veiligheidsplan voor copingmiddelen
Bepaal nu hoe je op je triggers kunt reageren op manieren die je veiligheid garanderen. Dit zijn hulpmiddelen die je kunt gebruiken voordat je symptomen zo hevig worden dat je een psychische crisis krijgt.
Maak een lijst met gezonde copingvaardigheden voor BPS die je kent en die voor jou werken, evenals bronnen van sociale steun en mensen of plaatsen die je kunnen helpen als je dat nodig hebt. Denk hierbij aan:
- Copingtechnieken zoals mindfulnessmeditatie
- Het noodnummer van een hulplijn zoals bijvoorbeeld de zelfmoordlijn op 1813
- Lijst van spoedklinieken of spoedeisende hulp zoals bijvoorbeeld het Mobiel Crisis Team
Documenteer je veiligheidsplan
Nu is het tijd om alles op een rijtje te zetten. Je hebt een lijst met je risicogedrag, je triggers, manieren om ermee om te gaan voordat de symptomen te hevig worden en manieren waarop je zult reageren in geval van nood. Zet dit allemaal op een rijtje om een stappenplan te maken.
Schrijf voor elk risicogedrag de triggers voor dat gedrag op, de copingreacties die je kunt inzetten als je een trigger ervaart en wat je gaat doen als de copingreacties niet werken en je in een noodsituatie terechtkomt. Ga door totdat je een veiligheidsplan hebt voor al het risicogedrag dat je hebt geïdentificeerd.
De laatste stap is om je te committeren aan je veiligheidsplan. Dit betekent dat je jezelf ertoe verbindt dit plan te volgen wanneer dat nodig is, en dat je vervolgens hardop aan iemand anders beloofd dat je dit plan zult volgen.
Veiligheidsplan voor borderline